مادر

احترام به مادر از ديدگاه امام رضا (ع)

امام رئوف و مهربان، حضرت رضا(ع) درباره‌ی مادر، چنین سفارش کرده است:
•رعایت حق مادر از واجب‌ترین واجبات است، زیرا او در دوران بارداری، حمل تو را تاب آورده و در نوزادی، از شیره‌ی جانش به تو نوشانده است. مادر برای فرزندش‌، مشکلاتی را تحمل می‌کند که دیگران حاضر به تحمل آن نیستند. مادر با تمام وجود، از تو مراقبت و نگهداری کرده و تو را با جان و دل، دوست داشته است. او حاضر است خود گرسنه بماند ولی تو سیر باشی؛ خود تشنه بماند ولی تو تشنه نباشی. او ترجیح می‌دهد خود لباس کافی نداشته باشد، اما تو پوشیده باشی؛ او آماده است در آفتاب بماند ولی تو در سایه آرام گیری.

از این روست که باید همیشه سپاسگزار مادر خود باشی؛ با او با نیکی رفتار کنی؛ زحمات او را به خوبی و شایستگی پاسخ دهی، هر چند هرگز نخواهی توانست کمترین رنج و یا احسان او را جبران نمایی، مگر خدا به شما توفیق دهد. خداوند حق پدر و مادر را همچون حق خود قرار داده و فرموده است:

( أنِ اشکُرلِی وَلِوالِدَیکَ اِلیّ المَصیرُ ) «لقمان، آیه ۱۴»

معنی: شکر گزار من و پدر و مادرت باش، چه در پایان به سوی من باز می‌گردی

(پس باید پاسخگوی رفتار و کردار خود باشی)

(فقه‌الرضا، ص 234)

شير مادر از منظر اسلام

با مراجعه به آيه 233 سوره بقره که به اعتباري، مهم‌ترين آيه در خصوص شيرمادر است، آيه 15 سوره احقاف، آيه 14 سوره لقمان ، آيه 23 سوره نسا كه ناظر به ارتباط خويشاوندي رضاعي است، آيه 6 سوره طلاق ، آيه 2 سوره حج ، آيه 7 سوره قصص‌، آيه 12 سوره قصص و با اندکي تامل در آنها، نکات مهمي استنباط مي‌شود که در اين يادداشت به برخي از آنها اشاره مي‌شود…

آيه 233 سوره بقره با «والوالدات يرضعن اولادهن حولين کاملين لمن اراد ان يتم الرضاعه» آغاز مي‌شود. در اين آيه به جاي کلمه متعارف «ام» به معناي مادر از کلمه والدات (جمع والده) استفاده شده. والده به مادري گفته مي‌شود که کودک را زاييده؛ در حالي که معناي «ام» هم، چنين مادري و هم کسي را که بر جايگاه مادري نشسته باشد، شامل مي‌شود. به عبارت ديگر، حق شير دادن متعلق به والده است.

اطلاعات علمي امروز ما نشان مي‌دهد که تغيير ترکيبات شير مادر از هنگام ولادت کودک تا پايان دوران شيردهي با نيازهاي ويژه غذايي و ايمونولوژيک کودک تناسب دارد؛ چنان که در نخستين روزهاي پس از زايمان، آغوز با ترکيب متراکمي از فاکتورهاي ايمني‌بخش (مانند گلبول‌هاي سفيد، ايمونوگلبولين A و آنتي‌بادي‌ها همراه با فاکتور آنتي‌تريپسين که مانع تجزيه آنها مي‌شود) ترشح مي‌شود و در حقيقت نوعي مصونيت را در حساس‌ترين و آسيب‌پذيرترين دوره زندگي کودک فراهم مي‌کند.

مادر حق دارد از آثار فيزيولوژيک شيردادن به کودک خود همچون برکات ترشح اکسي‌توسين که از بخش خلفي غده هيپوفيز در اثر مکيده‌شدن  توسط طفل شيرخوار ترشح مي‌شود، بهره ببرد. اکسي‌توسين باعث انقباضات رحم شده و آن را به تدريج به اندازه طبيعي خود بازمي‌گرداند. مادر حق دارد با شيردادن، از چربي ذخيره شده در بدن خود در طول بارداري برداشت کند و به وزن مطلوب نزديک‌تر شود. همچنين مادر حق دارد از احساس رضايت معنوي ناشي از شيردادن و ديگر برکات آن بهره‌مند شود و اين حق را نمي‌توان از او سلب کرد؛ در عين آنکه نمي‌توان او را به شيردادن اجبار کرد. به طور کلي به دلايل بسيار، هيچ شيري براي کودک مناسب‌تر از شير مادر خودش نيست. بنابراين کودک با تاکيد اين آيه کريمه حق دارد دوران شيرخواري را به طور طبيعي با بهره‌گيري از شير مادر خودش سپري کند تا از مناسب‌ترين غذا و حمايت ايمونولوژيک و آثار مطلوب مترتب بر آن استفاده کند. در قرآن کريم حداقل 8 بار به طور مستقيم به شير مادر اشاره شده و در روايات معصومين (ع) نيز در مورد شير مادر، اهميت و ارزش آن و حتي آداب شير دهي مطالب بسياري وجود دارد. براساس رهنمودهاي اسلامي، شير دادن از  يک ارزش است و شيردهي مادر اجر مجاهده در راه خدا و عبادت مقبول و مداوم را دارد.

توصيه شده است مادران مدت 2 سال کامل به کودکان خود شير بدهند اما حداقل مدت شير دادن نبايد از 21 ماه کمتر باشد. دادن آغوز به شيرخوار به عنوان يکي از حقوق کودک مورد تاکيد قرار گرفته است.

شير مادر به تنهايي تامين‌کننده آب و غذاي کودک تا حدود سن 6 ماهگي است. از زمان آغاز رويش دندان‌هاي کودک دادن غذاي تکميلي همراه شير دادن از  توصيه شده است.

توصيه شده که مادران در هر شيردهي، از هر دو به شيرخوار شير بدهند و نيز اگر يکي دو بار در نيمه شب به کودک شير بدهند براي آنها اجر فراواني خواهد بود. پيامبر اکرم (ص) فرموده است كه براي کودک هيچ شيري بهتر از شير مادرش نيست.

دانش روز نيز با بررسي تغييرات کمي و کيفي شير مادر در طول دوران شيردهي تفسير مناسبي براي اين کلام اعجازآميز ارايه مي‌کند و شير مادر را حتي براي نوزاد نارس نيز بهترين انتخاب مي‌داند. ترويج تغذيه با شير مادر يک عبادت بزرگ و پرثمر است که کودک، مادر، خانواده و جامعه هم در کوتاه‌مدت و هم در درازمدت از آن بهره‌مند مي‌شوند.

برگرفته شده از سايت سلامت

بيچاره مادر

پسر رو قدر مادر دان، که دائم كشد رنج پسر بیچاره مادر
نگهداری کند نه ماه و نه روز تورا چون جان به بر بیچاره مادر
از این پهلو به آن پهلو نغلتد شب از بیم خطر بیچاره مادر
به وقت زادن تو مرگ خود را بگیرد در نظر بیچاره مادر
اگر یک عطسه آید از دماغت پرد هوشش ز سر بیچاره مادر
برای اینکه شب راحت بخوابی نخوابد تا سحر بیچاره مادر
چو دندان آوری رنجور گردی کشد رنج دگربیچاره مادر
سپس چون پا گرفتی، تا نیفتی خورد غم بیشتر بیچاره مادر
تو تا یک مختصر جانی بگیری کند جان، مختصر بیچاره مادر
به مکتب چون روی تا باز گردی بود چشمش به در بیچاره مادر
و گر یک ربع ساعت دیر آیی شود از خود بدر بیچاره مادر
نبیند هیچکس زحمت به دنیا ز مادر بیشتر، بیچاره مادر!
تمام حاصلش از زحمت این است که دارد یک پسر بیچاره مادر

يك حكايت از بوستان سعدي

وقتی به جهل جوانی بانگ بر مادر زدم، دل‌آزرده به کنجی نشست و گریان همی‌گفت: مگر خُردی فراموش کردی که دُرْشتی می‌کنی؟

چه خوش گفت زالی به فرزند خویش

چو دیدش پلنگ‌افکن و پیل‌تن

گر از عهد خُردیت یاد آمدی

که بیچاره بودی در آغوش من

نکردی درین روز بر من جفا

که تو شیرمردی و من پیرزن